سفرنامه کازاما (کتاب)سفرنامه کازاما کتابی است به زبان فارسی که از روی متن ژاپنی آن توسط آقای هاشم رجب زاده به فارسی برگردان شده و به موضوع سفرنامه کازاما به ایران می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۹۳۵ م. به چاپ رسیده است. ۱ - ساختارکتاب، مشتمل بر پیش گفتاری از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، پیش گفتار مترجم، مقدمه نویسنده و هفت بخش اصلی است. [۱]
سفرنامه کازاما، آكى يو كازاما، ترجمه: هاشم رجب زاده، ص۲۱-۲۲۱.
۲ - گزارش محتواشناخت ژاپنی‌ها از ایران و آغاز ارتباط رسمی و جدی دو کشور به سفر ماساهارو یوشیدا به ایران، در زمان ناصرالدین شاه بازمی گردد. پس از او نیز ژاپنیان دیگری در مقام سفیر و سیاح و محقق به ایران آمدند. با این همه ژاپن تا بعد از جنگ جهانی اول از وجود نمایندگی دیپلماتیک در ایران بی بهره بود. ۲.۱ - سابقه روابط سیاسی و رسمی ایران و ژاپنبر اساس توضیحات دکتر رجب زاده مترجم کتاب، درباره سابقه روابط سیاسی و رسمی ایران و ژاپن به طور خلاصه باید گفت: نخستین بار در مهر ماه ۱۳۰۵ ش. ایوانارو اوچی یاما مامور وزارت خارجه ژاپن به تهران آمد و پس از وی، ناری ئه گونسو مامور ایران شد و پس از چندی در سال ۱۳۰۸ ش. شونسکه تاروسه از وزارت خارجه ژاپن، به ایران آمد. اما پیش از اقامت وی در تهران، وی در اثر بیماری درگذشت و آکی ئو کازاما از اروپا، مامور وزارت مختاری ژاپن در ایران گردید. وی در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۰۸ ش. به تهران آمده و تا ۱ آبان ۱۳۱۱ ش. مقیم و مامور در این شهر بود. سفرنامه کازاماو یادداشت‌های ایران کازاما گویای ذهن روشن، فکر سلیم و اطلاعات پردامنه اوست و خواننده با نگاهی به این نوشته درمی یابد که این نویسنده ادیب ، دیپلمات و سیاسمتدار چه آگاهی‌های وسیع و ارزنده‌ای درباره ایران در یادداشت هایش که حاصل کمتر از سه سال اقامت او در سرزمین ماست، با دقت و مطالعه و حوصله گردآورده است. شرح کازاما از تمدن، هنر ، فرهنگ و ادب ایران سرشار از تحسین مردمی است که این مایه‌های معنوی را به بار آورده‌اند. اشاره‌های کازاما به مناسبات تاریخی ایران و ژاپن، عالمانه و درخور توجه است. کازاما در بیان احوال سیاست و حکومت در ایران، نکته‌هایی بس دقیق و حساس را یادآور شده و با همه تحسینی که از رضاشاه و تدبیرهای او کرده، با لحنی انتقادی از اصلاحات آن دوره سخن گفته است. وی در جایی ازکتاب می‌نویسد: امروزه ایران کاملا زیر حکومت استبدادی لشکری است. وجود مجلس، نظام به ظاهر پارلمانی را نشان می‌دهد؛ اما قدرت مجلس رفته رفته می‌کاهد و بر اقتدار دستگاه‌های لشکری افزوده می‌شود. او به اصلاحات قانونی و پاره‌ای تدابیر اجتماعی این دوره، خوشبینانه نگریسته و تاسیسات حقوقی جا افتاده در جامعه ایرانی را، که در اصل برآمده از احکام و سنت اسلامی می‌باشد را، ستوده است. شرح مفصلی هم درباره تعزیه آورده و هنر شبیه خوان‌های این نمایش مذهبی را تحسین کرده است. ۲.۲ - مهم‌ترین مطالبمجموعهای از مهم‌ترین مطالب و موضوعاتی که کازاما از آنها صحبت کرده، اماکن و بناهایی که از آنها دیدن نموده، جاهایی که در مسیر از آنها عبور کرده یا به آنجا سفر کرده، اقداماتی که صورت داده، برداشت‌ها و تحلیل‌هایی که ارائه نموده، صحنه‌ها و رویدادهایی که شاهد بوده و بالاخره نکات مهمی که به آنها توجه کرده عبارتند از: دیدار از باکو، انزلی ، قزوین در مسیر رسیدن به تهران، ساختمان سفارت ژاپن، ذوق زیبایی شناسی ایرانی، زیبایی و آوازه کوه دماوند ، وصف خیابان لاله زار، بازار تهران ، نوروز و عید قربان ، دیدار با رضاشاه، تشریفات دربار، روش سیاسی رضاشاه، دیدار از اصفهان و مشاهده آثار تاریخی و بناهای دیدنی این شهر و توصیف آنها، دیدار از قم و شیراز ، بختیاری‌ها، بازدید از تخت جمشید و پاسارگاد ، دیدار از بوشهر و شوشتر و میدان‌های نفتی آن مناطق، فرهنگ عصر ساسانی، مناسبات ایران و چین، زن ایرانی، کشف حجاب ، عروس ایرانی، دین مردم ایران، تعزیه داری محرم ، دسته‌های عزاداری، هنر ایران و.... ۳ - وضعیت کتابکتاب، مشتمل بر پاورقی‌هایی به قلم مترجم و فهرست منابع مورد استفاده در ترجمه و شرح کتاب، فهرست اعلام اشخاص، فهرست اعلام جاها در انتهای کتاب و نیز فهرست مطالب در ابتدای آن می‌باشد. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |